"تناقض، پاد فرهنگی و خود حذفی": رهیافتی بر "کنش" دانشجویان دوره کارشناسی تئاتر دانشگاه تهران، در چهارچوب نظریات بوردیو

 

 

دانشجویان تئاتر در میدان تحصیلی دانشگاهی غالباً از عادات و سلایق مشترک برخوردارند که گاه منجر به بروز کنش های متعدد در آن ها می شود. امید نظام آموزشی آن است که این کنش ها در راستای مشروعیت بخشی هرچه بیشتر به خود، رشته دانشگاهی (تئاتر) و دانشکده تئاتری صورت پذیرد. کنش مثبت این مشروعیت بخشی «سرمایه ی فرهنگی و تحصیلی عظیمی را به وجود می آورد که در نهایت ساختمان قدرت نمادین دانشگاه و دانشجویان را به وجود می آورد و می تواند بر فضای خارج از دانشگاه یا میدان اجتماعی» تأثیر بگذارد. پژوهش حاضر تلاش دارد تا بررسی کند که آیا دانشکده هنرهای نمایشی و موسیقی دانشگاه تهران، با کاهش قدرت نمادین خود مواجه بوده و مشروعیت گذشته را دارد یا خیر. پاسخ این سؤال را می توان در عادات و سلیقه های دانشجویان تئاتر این دانشکده جستجو کرد. این پژوهش نشان داد که زیر میدان جدیدی در میدان دانشگاهی دانشکده هنرهای نمایشی و موسیقی توسط خود دانشجویان به وجود آمده که از قواعد و دغدغه های خاص خود برخوردار است. داده های پژوهش نشان می دهند که این میدان از دانشجویان به عنوان “عاملان” خود، گرایش به سمت پاد فرهنگی و بی کنشی را می طلبد؛ که در آن عاملان دچار تناقض و خود حذفی می شوند و “سکوت در برابر هر کنش بیرونی به ارزشی برای کسب اعتبار تبدیل می شود. برای انجام این پژوهش میدانی پرسشنامه ای با ٦٣ سؤال که بر اساس چهارچوب نظری پیر بوردیو تنظیم شده بود در اسفندماه ۱۳۹۲ در میان ۱۱۵ دانشجوی دوره کارشناسی تئاتر توزیع و نتایج به دست آمده مورد تحلیل قرار گرفتند. هدف نهایی این مقاله آن است تا از بطن شناسایی عادت ها و سلیقه رایج در میان این دانشجویان، موانع پیش روی کنش مثبت دانشجویان را کشف کند و پیشنهادهایی برای رفع این موانع ارائه کند.