همکاری یک طراح صحنه و یک کارگردان همواره بی نقص و بدون مسئله نیست؛ حتی برخی از همکاران بسیار خوب نیز زمان های بسیار دشواری را پشت سر می گذارند.
هنگامی که یک کارگردان و یک طراح صحنه، در موردی از تفسیر یا تحقق ایده، به اختلاف نظر می رسند چه باید کرد؟
می توان در قالبی دیپلماتیک درباره تنش خلاق و این که چگونه کارهای بزرگ از برخورد شخصیت های قدرتمند پدید می آید صحبت کرد.
به طور کلی، حل و فصل مسائل مورد مناقشه، مستلزم بررسی دقیق این موضوع است که چرا هریک از طرفین خود را محق می داند. روشنگری و اطلاع رسانی درباره انتخاب های نهایی متفکرانه تر، یکی از راه حل های پیش رو است.
| دستورالعمل ملاقات با یک کارگردان
برای بسیاری از طراحان (اعم از طراحان نور و سایرین) ملاقات با یک کارگردان – به خصوص برای نخستین بار – می تواند تجربه ای ترسناک باشد. در همین راستا، بد نیست این ضرب المثل قدیمی را به یاد داشته باشید: شما تنها یک بار فرصت دارید که اولین تاثیر را داشته باشید. به این فکر کنید که چگونه می خواهید از سوی کارگردان و سایر اعضای گروه تولید تصور شوید. آیا مایلید از نظر شخصیتی، محکم و از نظر فنی، شایسته به نظر برسید؟ آیا شما را سرشار از بینش و استعداد هنری خواهند دید؟ آیا می خواهید در قامت یک تسهیل گر ایده ها و دیدگاه های دیگران و مبتکر ایده های جدید و مشارکت کننده در یک نتیجه نهایی هیجان انگیز دیده شوید؟ آیا به عنوان فردی که دیگران می توانند با او کار کنند پذیرفته می شوید یا به صورت فردی مستقل و بالقوه خطرناک دیده می شوید که کارها را فقط به روش شما باید انجام دهند؟ در همین راستا، لباسی بپوشید که در عین راحت بودن، درباره تان به درستی قضاوت کنند. مطمئن شوید مکان دقیقی که قرار است با کارگردان ملاقات کنید را می دانید و تا آن جا که می شود درباره سایر افرادی که در جلسه حضور خواهند داشت، اطلاعات کسب کنید. اگر کار هریک از این افراد را دیده اید، آماده باشید که درباره برداشت خود از آن اثر چیزی بگویید. رزومه خود را در ذهن داشته باشید تا بتوانید درباره کار خود صحبت کنید. مطمئن شوید اطلاعات تماس همه را دارید و آن ها نیز اطلاعات تماس شما را دارند. همیشه به موقع بر سر قرار حاضر شوید. در نهایت، یک دفترچه یادداشت و چند خودکار همراه داشته باشید؛ نه تنها برای یادداشت برداری، بلکه برای طراحی و ترسیم. ایده های بسیار را به جای یک ربع گفت و گو و تکان دادن دست و بازوها، می توان در یک اسکیس سریع بیان کرد. تلاش کنید تمام مفاهیمی که کارگردان و سایر طراحان بیان کرده اند را درک کنید. تا مطمئن نشده اید جلسه آتی کی و کجا خواهد بود، مکان ملاقات را ترک نکنید. |
زمانی که طراح صحنه ایده خود را به کارگردان و سایر اعضای گروه ارائه می کند، بهترین پشتیبانی از تحقیقات شکل می گیرد. مفهومی که به واسطه تحقیقات دقیق و هوشمند – از متن و فراتر از آن – به دست می آید، جذابیت بسیار بیشتری نسبت به برخی پیشنهادات هوس آلود به ظاهر زیبا دارد.
کارگردان باید با مفاهیم طراحی صحنه که جهان اجرا را به وجود می آورند، کار کرده تا به واسطه آن بتواند به بازیگران خود برای خلق نقششان کمک کند.
او باید دست کم به اندازه طراحانش به دیدگاه جهان اجرا اعتقاد داشته باشد.
بدین ترتیب، طراحان باید تا جایی که می توانند مواد و مصالح زیربنایی لازم به منظور حمایت و توجیه تصمیمات طراحی خود را ارائه دهند.
فراموش نکنیم، تهیه کننده باید هزینه ای برای خلق این جهان بپردازد؛ بنابراین نیاز به قانع شدن دارد.
با تمام بحث های تقریبا اجتناب ناپذیر (دوستانه یا غیردوستانه) که در فرایند تولید شکل می گیرند، باید به خاطر داشته باشیم مسئولیت نهایی اجرا برعهده کیست.
در غالب موارد، کارگردان مسئولیت هنری تولید را برعهده داشته و بار مالی پروژه بر دوش تهیه کننده خواهد بود.
در تئاتر، بهندرت طراحان به طور قابل توجهی با یکدیگر به اختلاف نظر می رسند [البته در تئاتر ایران این طور نیست!].
در غیر این صورت، طراح صحنه تنها دو انتخاب واقعی دارد: کاری که کارگردان می خواهد را انجام دهد یا پروژه را ترک کند.
اگر طراح صحنه و کارگردان، از رابطه کاری خوبی برخوردار باشند، احتمال دارد طراح صحنه در فرایند تمرینات بتواند کارگردان را نسبت به دیدگاه خود متقاعد سازد. به ویژه اگر این دیدگاه، از تحقیقات گسترده ناشی شده باشد.
پس به تحقیق و گفت و گو ادامه دهید.
آن چه مسلم است، برای آن که طراحان نتوانند تفسیر خود از متن را به روی صحنه ببرند، دلیلی جز سنت وجود ندارد.
در این میان، طراحان فعالی – در همه سطوح – وجود دارند که سهم آن ها در یک اجرای زنده بسیار فراتر از یک طراح صحنه، لباس، نور یا صدا است.
اگرچه این گونه طراحان به هیچ وجه در اکثریت قرار ندارند؛ اما می توان به پیشروی خود به منظور ارائه یک روش جدید برای نسلی که تصویرگراتر هستند ادامه داد.
بی تردید، بنیان این رویکرد را پژوهش دقیق – نه تنها درباره متن و تمام آن چه متن به آن اشاره می کند، بلکه در حوزه تجربه و انتظارات مخاطب و محل اجرا، امکانات، تاریخچه و شاید استفاده غیرمتعارف از آن – تشکیل می دهد.
فضاهای نمایشی، فناوری اعم از قدیمی و جدید و البته هنر و تمرین بازیگران همچنان در قلب تقریبا تمام اجراها قرار دارند. طراحان صحنه پس از آپیا و گوردون کریگ، بخش یا تمام نقش کارگردان را برعهده می گیرند.
آن ها برای آن که بخشی از این جنبش باشند، باید به طور گسترده تحقیق کنند و به خارج از حوزه تخصصی خود نگاه کنند. تفاوتی نمی کند. چه طراح صحنه باشید؛ چه طراح لباس، نور یا صدا.
پیشنهاد:
1 – کتاب طراحی نور برای پرفورمنس
2 – دوره آفلاین زراحی نور برای تئاتر و پرفورمنس
