بی تردید یکی از مهم ترین ارکان یک تئاتر، آکسسوار مناسب است. بیش از آن که به ظاهر اشیاء در صحنه توجه داشته باشید؛ به نظرات افراد مرتبط با آن دقت کنید:
* چرا کارگردان و طراح تصمیم گرفته اند این کار را انجام دهند؟ آیا به همین صورت که در نظر گرفته شده از ظاهر و عملکرد خوبی برخوردار است؟
* آیا با زمان بندی و بودجه مدیر تولید متناسب است؟
* آیا مدیر صحنه و بازیگران در استفاده از این وسیله در امنیت کامل خواهند بود؟ احساس آنها در کاربرد این وسیله چیست؟ آیا خیلی سنگین یا بسیار سبک است؟ آیا شکننده است و نیاز به کنترل و رسیدگی دقیق و یا تعمیر مکرر دارد؟
* آیا شیء مورد نظر از سوی تماشاگران درست به نظر می رسد؟ آیا اگر با وسایل دیگر و صحنه ترکیب شود، یا بیرون برده و خاموش شود توجه آن ها را جلب نمی‌کند؟ اغلب صحنه ها به این معنا نیستند که کار خود را مانند موسیقی فیلم انجام دهند؛ آن ها زمانی که ما هوشیارانه به آن ها توجه نمی کنیم، به بهترین شکل ممکن کار می کنند.
تمام این پرسش ها را می توان برای هر چیز – از یک موتور بخار گرفته تا یک آستانه در – مطرح کرد. تمام آن ها به یک اندازه از معیارهای مهم موفقیت اثر به شمار می روند.
برنامه‌ریزی
این که از لوازم صحنه تنها یک عدد ساخته شود یا یک لیست 30 تایی از آن ها تهیه شود، نیاز به برآورد مالی و برنامه ریزی قبلی دارد. این کار ممکن است به وسیله مدیران شرکت های بزرگ حرفه ای صورت گیرد؛ اما در سازمان ها و کمپانی های کوچک، خود سازندگان، برآورد لازم را انجام می دهند.
تصمیم گیری درباره نحوه ایجاد چیزها
در تصمیم گیری برای این که چگونه وسیله ای را باید ساخت، باید بدانیم وسایل گوناگون صحنه از چندین ماده مختلف و فرایندهای گوناگون تشکیل شده اند. یک ماسک ممکن است با استفاده از خاک رس و به کمک یک کپک تولید شود. یا از یک قالب خمیری کاغذی ساخته شود. سپس ممکن است آن را با رنگ، پولک و پر، خز مصنوعی یا هرچیز دیگر تزیین کرد. بخشی از اسباب و اثاثیه می تواند شامل کارهای چوبی، کنده‌کاری یا روکش های نقاشی شده باشد. یک لوستر ممکن است با مواد مصالحی همچون چوب، ریخته گری رزین و ورق فلزی ترکیب شود. در هر حالت، روش های مورد استفاده در ساخت وسایل صحنه از گزینه های متنوعی بهره می برند. در این میان، آیا می توان مقداری از فولاد مسطح را در قالب یک حلقه برای ساخت باند لوستر خم کرد؟ یا از چرخ دوچرخه که به اندازه کافی مناسب باشد برای این منظور استفاده کرد؟
چگونگی دستیابی به چیزی که مطلوب است، تصمیمی پیچیده است که به چند عامل بستگی دارد. اولین عامل، مباحث تکنیکی است: آن چه که باید به نظر برسد و قادر به انجام آن باشیم، محدودیت های بودجه است. این تصمیمات از سوی کارگردان، طراح و مدیر تولید نمایش گرفته می شوند. پس از آن، تمایل سازنده است تا بر اساس برنامه ای مشخص اقدام کرده و پس از تأیید طراح و مدیر تولید – در مورد ساخت وسایل بزرگ یا مهم – کار خود را آغاز کند. برای انجام این کار، باید در هر مرحله به چند روش ممکن فکر کرد. این مرحله بخش مهمی از فرایند تصمیم گیری است: این مرحله به شما امکان می دهد تا مشکلات را پیش بینی کرده، راه های میان بر را تشخیص داده و برآورد کنید که هر بخش از کار چقدر طول خواهد کشید. آن چه مسلم است، اگر می خواهید کار را به درستی انجام دهید، نمی توانید هزینه ای داشته باشید که ندانید چگونه از آن استفاده کنید این کار به آشنایی با مواد و دانش نیاز دارد. پس توانایی های خود را بشناسید: اگر در این فرایند و شناسایی آن به نکته ای برخورد کردید که چگونگی رفتار ماده ای را نمی دانستید، یا از دانش دستیابی به اثر خاصی بی بهره بودید، باید دست به آزمایشگری بزنید؛ یا برای حل مسئله، برخی نمونه ها را به دست آورید. همچنین می توانید از طراحان برای تعیین رنگ ها، بافت ها یا هر چیز دیگر کمک بگیرید. در نهایت با در نظر گرفتن بودجه، امکانات و مهارت های موجود، پرسش های زیر ممکن است بتواند در تصمیم گیری غایی درباره نحوه ساخت یک وسیله نمایشی به شما کمک کند:
* این وسیله در واقعیت چگونه ساخته می شود؟ حتی اگر نمی توانید دقیقا آن را تولید کرده یا از آن کپی کنید، ممکن است بتوانید پلی استایرن حک شده معادل آن را برای سنگ های برجسته کاری شده پیدا کنید. همچنین ممکن است شیوه ساختن چیزی بر ظاهر آن تأثیر بگذارد. آیا آن را با دست یا ماشین ساخته اند؟ اگر گزینه دوم مطرح است، پس می توان آن را تقلید کرد.
* جوهر بصری این وسیله چیست؟ کدام عناصر در ساخت آن اهمیت دارند (و بر اساس نظر طراح آن) می توان این عناصر را حذف کرد یا آن ها را ساده کرد؟
* تماشاگران از چه فاصله ای آن را خواهند دید؟ تحت چه شرایط نوری؟ هر دوی این مولفه ها، مسائل مهمی برای تکمیل آکسسوار یاد شده به شمار می روند. میزان جزئیاتی که شامل این رویکرد هستند را شناسایی کنید. اگر از تأثیرات فاصله و روشنایی صحنه مطمئن نیستید، برخی از نمونه ها را با مقادیر مختلفی از جزئیات تهیه یا پیدا کرده و آن ها را در اشکال مختلفی از نور و فاصله بررسی کنید: نورپردازی با فاصله. وقتی به عملکرد خود و دیگران نگاه می کنید، چه جزئیات و چه نقص هایی را مشاهده می کنید؟
* سازندگان دیگر این مساله را چگونه حل کرده‌اند؟ بسیاری از سازندگان وسایل صحنه برای طرح این مساله و صحبت درباره روش های ساخت آن خوشحال خواهند شد: حتی اگر شرایط آن ها بسیار متفاوت از شرایط شما باشد، ممکن است رویکردهایی به شما پیشنهاد دهند که آن ها را در نظر نگرفته اید.
* چه میزان از ریسک کردن را می توانید تحمل کنید؟ گاهی اوقات ممکن است از زمان کافی (یا بودجه کافی) برخوردار باشید تا بتوانید چیزی را بدون اطلاع از روش درست ساخت آن بسازید. پس کار را شروع کنید: برخی مشکلات و راه حل ها تنها با پیشرفت کار آشکار می شوند. بعضی اوقات بهتر است از متریال یا تکنیکی که به خوبی می شناسید استفاده کنید. آیا واقعا وقت کافی برای آموختن درباره آن دارید تا استفاده از یک مورد نا آشنا که ظاهرا برای این کار بهتر به نظر می رسد؟
برآورد هزینه
برای اطمینان از تکمیل کار، باید یک برآورد مالی دقیق صورت گیرد. این کار به شما امکان می دهد تا راه های ممکن برای ساخت چیزی را مقایسه کنید. اگر هزینه تولید بیش از بودجه کار برآورد شود، یک مدیر تولید یا یک تیم خلاق می تواند تصمیمات آگاهانه ای درباره صرفه جویی های بالقوه بگیرد.
این برآورد مالی چیست؟ مطمئنا روش دقیقی برای انجام کار وجود دارد. اگر نمی دانید وسیله ای را چگونه باید درست کرد، نمی توانید هزینه دقیقی از تولید آن داشته باشید. در جایی که تنها یک ایده دارید که چطور به آن نزدیک شوید، حداقل می توانید هزینه این مخارج را تخمین بزنید. از این طریق برای ایجاد موارد و فهرست تمام مواد دخیل در آن فکر کنید. سعی کنید مواد فرعی، همچون برس یا دستکش های یک بار مصرف را نیز در نظر بگیرید. مگر آن که قبلا آنها را تهیه کرده باشید. مشخص کنید چقدر از هر ماده برای خرید لازم است. این موارد را می توان از محاسبه ای که بر روی نقشه های اجرایی کار انجام می دهید به دست آورید. (دقیقا چند پنگوئن دو بعدی از هر صفحه تخته سه لایی می توان بدست آورد؟).
– درساخت این سر گوزن که از پشت تخته ای بر روی آن سوار شده و قابلیت حرکت دارد، از طیف وسیعی از مواد و تکنیک ها استفاده شده است. ابتدا از پلی استایرن ساخته شده و بعد با رزین اپوکسی پوشانده شده است. سر گوزن از جنس اپوکسی تقویت شده با شیشه است که بر روی یک گل رس، قالب گیری شده؛ سپس با استفاده از خز مصنوعی پوشش داده شده است. مردمک چشم ها با رزین پلی استر شفاف ریخته شده و به وسیله لامپ های ال ای دی روشن می شوند. مکانیسم هایی که دهان و پلک ها را باز و بسته می کنند، از جنس چوب، ورق فلز خم و جوش داده شده، سیم، لاستیک و سیم نایلونی هستند. دندان های گوزن نیز در پلی کاپرولاکتون[1] مدل سازی شده اند. طراح: کارک بیلی[2].
زمانی که یک فهرست طولانی از لوازم صحنه گرد‌آوری می شود، ممکن است مواد و مصالح بسیاری میان آن ها سرشکن شود: این امر ممکن است مقادیر مواد و مصالح مورد نیاز شما را کاهش دهد. با این حال به خاطر داشته باشید اگر یک مورد حذف شده باشد، ممکن است در فهرست خرید شما تاثیر بگذارد. در نهایت، بهای هر کالا را در فهرست قرار دهید و محاسبه مواردی مانند هزینه های تحویل و حمل و نقل لوازم صحنه تا کارگاه را نیز فراموش نکنید. ممکن است برخی چیزها – مانند پارچه روکش صندلی ها – وجود داشته باشند که هنوز انتخاب نشده باشند. برخی از موارد ممکن است پارچه اثاثیه یا لوازم داخلی مثلا یک قفس پرنده باشد که شما برای تطبیق با طرح طراح انتخاب کرده اید. آن ها را نیز تخمین زده و در فهرست جای دهید. اقلامی مانند پیچ و رنگ می توانند در یک جمع بندی کلی در انتهای برآورد هزینه نمایش داده شوند. فقدان اطلاعات نهایی یا تصمیم نهایی به این معنی است که “برآورد هزینه دقیق” همیشه ممکن نیست و اختلافات ممکن است مورد ارزیابی قرار گیرند.
زمان‌بندی
همان طور که تصور می کنید راه خود را طی هر مرحله از ساخت ادامه دهید. باید در نظر داشته باشید که بازه زمانی و هزینه کار، غالبا با یکدیگر ارتباط دارند: به عنوان قاعده ای کلی، یک فرایند ارزان تر، طولانی تر به نظر می رسد. اگر نگران تکمیل به موقع کار هستید؛ یا در بسیاری از موارد مهلت متفاوتی دارید، باید با دقت برنامه ریزی کنید. از نظر تعداد ساعات یا روزهایی که هر مرحله به آن نیاز دارد. برنامه کوچکی برای هر مورد – از نظر تعداد ساعاتی که هر مرحله به آن نیاز دارد – ترتیب دهید. مواردی از قبیل سفرهای خرید و زمان های خشک شدن را در آن درج کنید. قرارهای گریزناپذیر را نیز باید در نظر بگیرید مانند جلسه قالب گرفتن از صورت یک بازیگر.
سپس لوازم صحنه را از نظر زمانی که نیاز است تا به پایان برسد، بررسی و مهلت مورد نیاز برای هر یک را در نمودار خود علامت گذاری کنید. ممکن است برخی اقلام تا تمرین فنی مورد نیاز نباشند. ممکن است برخی دیگر از وسایل باید تا زمان نورپردازی دکور ساخته و در دسترس گروه قرار گیرند. در نهایت، تمام این برنامه ها را در نمودار با یکدیگر ترکیب کرده و ساخت هر یک را بر اساس زمان تحویل تعریف شده شروع کنید. اگر چه ممکن است از این که بفهمید چقدر زمان محدودی دارید شوکه شوید؛ اما برنامه ریزی جزئی به روشنی نشان خواهد داد که چگونه می توانید از آن بهره مند شوید. فقدان اطلاعات مهم و حیاتی، همچون برآورد مالی، می تواند زمان بندی شما را پیچیده تر سازد.
– یک هزینه معمولی. برخی از موارد با جزئیات مورد بررسی قرار گرفته است؛ در حالی که سایر برآوردها در انتظار روشن شدن تکلیف هستند.
ابزار و تجهیزات
ممکن است بتوان برخی لوازم صحنه را با تعداد محدودی از ابزارهای دستی ساخت. اگرچه واقعیت این است که ساخت لوازم صحنه می تواند طیف وسیعی از هنر، صنعت و مواد و مصالح را در بر گیرد. این به معنای آن است که فهرست کالاها و ابزار این حوزه مفصل و متنوع هستند. برای تازه کارها یا کسانی که به تازگی شروع به ساخت وسایل صحنه کرده اند، بهترین انتخاب آن است که از مجموعه ای از ابزار اساسی – برای موادی که بیشتر از آن ها استفاده خواهید کرد (احتمالا چوب و پارچه) – استفاده کنند و تنها وقتی مطمئن هستید که ابزاری جدید، مفید خواهد بود، آن را به مجموعه تان اضافه کنید. برخی از زمینه های کاری، مانند مدل سازی، قالب سازی و ریخته گری، به ابزارهای تخصصی نیاز دارند. موارد دیگر مانند فلزکاری، به سرمایه گذاری بیشتر احتیاج دارند. ماشین آلات و ابزارهای گران قیمت شما را قادر می سازند کاری را که ممکن است بدون آن ها نیز بتوانید انجام دهید، بسیار سریع تر و موثرتر از ابزارهای دستی انجام دهید. ماشین شکل دهی خلاء یکی از این نوع ماشین آلات قدیمی است. همچنین دستگاه هایی وجود دارند که تنها یک کار را انجام می دهند یا دستگاه هایی که با وظایف مختلف (مانند مسیریاب) سازگار هستند.
وقتی بودجه برای سرمایه گذاری محدود است (برای بیشتر ما)، ابزارهای چندکاره از اهمیت بیشتری برخوردار می شوند. اره نواری برای چوب و پلی استیرن یک نمونه برجسته در همین زمینه است. دستگاه های دیگر که زمینه کار در نواحی غیر ممکن را فراهم می کنند ماشین آلات خراطی، تراش، جوشکاری MIG و چرخ خیاطی هستند. بهتر است درباره نیازهایتان خوب فکر کنید و در صورت امکان با سازندگان دیگر نیز مشورت کنید.
فضای کاری و امکانات
آن چه از یک فضای کاری انتظار می رود، با توجه به کارهایی که در آن انجام می شود متفاوت است. کارهایی که می توان در کارگاه انجام داد به ماهیت فضا بستگی دارد. کارگاه های ثابت و کارگاه هایی که در آن ها لوازم صحنه اختصاصی تئاترهای حرفه ای ساخته می شوند می توانند به ماشین آلات ثابت مجهز باشند. این کارگاه ها طیف گسترده ای از مواد و مصالح را در اختیار داشته و می توانند انواع مختلفی از آن ها را ذخیره کنند. بدین ترتیب قادر خواهند بود با آشفتگی حاصل از برخی از فرایندها مقابله کنند. سازندگانی که مجبورند فضایی را با سایر فعالیت ها شریک شوند یا تنها از یک مکان به طور موقت استفاده کنند، باید به تجهیزات قابل حمل بسنده کرده و آمادگی آن را داشته باشند تا در زمینه ذخیره سازی و پاکیزگی محیط با مشکلات پشتیبانی بیشتری روبرو شوند. با این حال، امکان دارد این گونه مسائل به موارد زیر تعمیم داده شود:
* فضای کافی برای انبار کردن مواد و مصالح اولیه، کار در دست اجرا و لوازم صحنه تمام شده. انبار می تواند نیمی از فضای شما را اشغال کند و در یک کارگاه دائمی می تواند شامل رک چوب و فولاد، سطل های مخصوص خشت و گچ و قفسه بندی برای رنگ ها و مواد دیگر باشد. در صورت استفاده از محصولات قابل اشتعال، به کمد های فلزی مناسب نیز نیاز خواهید داشت.
* یک منطقه مرطوب برای کار با مواد کثیف کننده همچون گچ و رنگ. این محوطه باید شامل یک سینک با یک دریچه بزرگ و کارآمد و یک سطح برای مخلوط کردن باشد.
* یک منطقه خشک و تمیز برای کار با منسوجات. یک اتاق تمیز یا فقط یک میز که از خاک اره و گچ دور باشد.
* جایی برای انجام کارهای اداری و نگهداری نقشه ها: اگر نه یک دفترکار، حداقل برای این منظور یک میز را در گوشه ای قرار دهید.
* یک سطح و کف زمین که به راحتی تمیز شود. جاروی برقی مناسب و دفع مکرر زباله.
* در نهایت، تجهیزات کافی برای محافظت از شما و اطرافیانتان از خطرات ناشی از کاری که انجام می دهید. برای مثال، برخی از فرآیندها نیاز به تهویه هوای داخلی یا استخراج گرد و غبار دارند.
بیشتر فضاهای کاری فاقد الزامات یاد شده هستند. اما کارکنان آن ها به کمبودها عادت کرده و در اطراف یکدیگر کار می کنند. یکی از موارد ضروری در فضای کاری، انعطاف پذیری و انطباق با نیازهای متغیر کارهای گوناگون است.
مواد و مصالح سنتی و مدرن
در طول چند دهه گذشته، طیف وسیعی از مواد و مصالح گوناگون در دسترس سازندگان لوازم صحنه قرار گرفته است. تنها یک قرن پیش، تقریبا همه چیز از همان اصول و مواد اولیه همچون چوب، بوم و نمد ساخته می شد. اکنون گزینه های متفاوتی وجود دارد که عمدتا از پسرعموهای سنتی خود بهره می برند: رزین های تنظیم حرارتی، رنگ های پلیمری، فوم های پلی استیرن و پلی اورتان و مواد دیگر. با توسعه فرایندهای جوشکاری برقی کوچک، فولاد وارد زرادخانه ساختار صحنه شد؛ در حالی که با ظهور لاستیک سیلیکونی در دهه 1960 در بازار انقلابی شگرف در عرصه قالب گیری به وجود آمد.
با این حال، تمام مواد رایج فهرست شده در بالا هنوز هم در حال استفاده هستند؛ زیرا مشکلاتی که سازندگان به دنبال حل آن بوده اند همچنان پابرجا بوده و واقعا تغییر نکرده اند. در تئاتر همیشه نیاز به ایجاد چهارچوب های سریع و قوی وجود دارد: چوب، بامبو، فولاد یا آلومینیوم می توانند این وظیفه را بر عهده بگیرند. سطوح منحنی ترکیبی ممکن است از ترموپلاستیک ها یا از نمد سفت شده با ابعاد و اندازه مناسب ساخته شوند. سازه های بزرگ، مانند پوسته ها می توانند در کلیشه جهان لوازم صحنه از توری مرغی و کاغذ پاپیه ماشه[3] تهیه شوند.
انتخاب یک ماده رایج ممکن است با اهداف اقتصادی، در دسترس بودن یا آشنایی با آن صورت گیرد. مواد جدید در یک یا چند روش بهتر عمل می کنند: قوی تر هستند، بهتر به نظر می رسند، سریع تر تنظیم می شوند و یا چیز جدیدی را ارائه می کنند. هریک را که انتخاب کنید، اکثر سازندگان کار را به پایان می رسانند. مهم آن است که تلاش کنید تا مواد و مصالح را به خوبی بشناسید: امکانات و محدودیت های آن ها، ایمنی آنها، عمر مفیدشان و بهترین جایی که می توان آن ها را خریداری کرد.
ایمنی
به علت تنوع مواد، فرایندها، مقیاس و ماهیت غیر قابل پیش بینی کار، مدیران باید نسبت به بهداشت و ایمنی کارگاه هوشیار باشند.
به عنوان یک کارفرما، تئاتر حرفه ای وابسته به قوانینی است که با جنبه های مختلف سلامت و ایمنی افراد سر و کار دارد. در بریتانیا، مدیریت سلامت و ایمنی در مقررات کار، کارفرمایان را ملزم به ارزیابی ریسک هایی که کارگران (یا خود آن ها) در هنگام کار در معرض آن ها قرار می گیرند – یا خطراتی که برای دیگران ایجاد می کنند – کرده است. طیف وسیعی از مقررات برای پوشش جنبه های خاص بهداشت و ایمنی وجود دارد که هریک از آن ها تعهدات بیشتری را برای کارفرمایان و کارگران به وجود می آورد. این مقررات شامل کار با دست و کنترل مواد خطرناک است. اگرچه ممکن است برخی شرکت ها و افراد تئاتری غیرحرفه ای موظف به رعایت همه این موارد نباشند؛ اما برخی از اقدامات عملی، چهارچوب های مفیدی برای مدیریت سلامت و ایمنی به شمار می روند.
منبع: راهنمای عملی ساخت وسایل صحنه
[1] Polycaprolactone
[2] Mark Bailey
[3] Paper Mache
