اهمیت طرح های نوری در صحنه
برای تحقق هرچه بیشتر طراحی نور یک نمایش، باید مبادرت به ترسیم پلان نوری کرد[1].
این کار را می توان با استفاده از برنامه های ترسیم دوبعدی انجام داد.
یک بسته طراحی کامل رایانه ای سه بعدی یا یک تخته طراحی با مداد، شابلون و راپید بر پشت یک پاکت سیگار نیز این کار را انجام می دهد.
پلان یاد شده توسط طراح نور، دستیار یا همکار او، مسئول برق تولید، کارکنان شرکت روشنایی مربوطه، یا تکنیسین ارشد برق یا نور ترسیم می شود.
اگرچه در این باره هیچ قاعده رایجی وجود ندارد؛ اما واضح است که برخی چیدمان ها بهتر از سایرین کار می کنند.
موقعیت های مختلف، به انواع گوناگون طراحی نور با سطوح متفاوتی از جزئیات نیاز دارند.
آن چه مسلم است، پلان یا طرح نوری، طراحی نور نیست؛ بلکه یکی از چند ابزار مورد نیاز برای تحقق بخشیدن به طراحی نور به شمار می رود.
پلان یا طرح نور باید کارآمد و بدون هرگونه ابهام در ارائه اطلاعات باشد.
کاربران عمده پلان طراحی نور
نیاز به اطلاعات متفاوت
در فرایند تولید یک نمایش، دست کم 3 کاربر مجزا با اطلاعات مربوط به طراحی نور سروکار دارند:
- در تولیداتی که از یک سیستم نوری قابل توجه برخوردارند، معمولا یک نفر مسئول اجرای سیستم نور نمایش خواهد بود.
این شخص در موقعیت های مختلف می تواند عناوین متفاوتی داشته باشد:
مدیر موقعیت های نوری، مدیر نور یا برق تولید.
این شخص باید به تمام اطلاعات الحاقات، اوزان، مواد رنگی، گوبوهای استفاده شده، نشانی فیکسچرها و بسیاری از جزئیات دیگر شبکه نوری دسترسی سریع داشته باشد.
بسیاری از این موارد می توانند در یک طرح نوری ثبت و به خوبی نمایش داده شوند.
- مجریان نور (افرادی که نورافکن ها را نصب می کنند) نیز به اطلاعاتی نیاز دارند که به آن ها کمک کند هر یونیت را در محل صحیح خود قرار دهند.
آن ها یونیت ها را به پریزهای مربوط به خود وصل کرده و در نهایت، تمام تجهیزات جانبی را به درستی در جایشان قرار می دهند.
- طراح نور در زمان فوکوس یا ایجاد نشانه ها، ممکن است از طرح نور استفاده کند.
بدین ترتیب، می تواند از شماره خطوط نوری، وسایل، نام گروه و سایر اطلاعات مورد نیاز برای دسترسی به نورافکن ها اطلاع حاصل کند.
در زمان اجرای طرح نور، 3 کاربری مختلف به روش های گوناگون کار کرده و به اطلاعات متفاوتی از طرح نیاز خواهند داشت.
در پلان نور چه خبر است؟
وضوح در اولویت
گاه در گرماگرم کار با همکاران نزدیک، می توان اطلاعات کافی را از یک پلان/اسکیس نوری که با عجله ترسیم شده است دریافت کرد.
با این حال – در بسیاری از موقعیت های دیگر – پلان نور باید بسیار واضح تر بوده و پیشاپیش در اختیار مجریان نور قرار گیرد.
نسخه های پلان نور می توانند به عنوان بخشی از مستندات نمایش، گردش کار، استفاده در اجراهای طولانی مدت و نمایش احتمالی در آینده، مورد استفاده قرار گیرند.
در این میان، غالبا بندی برای ترسیم یک پلان دقیق، در قرارداد یک طراح نور حرفه ای گنجانده می شود.
با در نظر گرفتن این موضوع، برخی از ویژگی هایی که باید در هر پلان نوری وجود داشته باشد را ذکر می کنیم:
برای مطالعه بیشتر در زمینه طراحی نور می توانید در دوره آفلاین طراحی نور شرکت کنید. اطلاعات بیشتر، مشاهده شرح درس و ثبت نام در لینک زیر:
برای مطالعه بیشتر در زمینه طراحی نور می توانید به کتاب زیر مراجعه کنید:
ویژگی های عمده پلان طراحی نور
از مختصات تا مالکیت معنوی
کادر (بردر)
کادر نقشه، خط ممتدی است که آن را قاب می کند.
کادر نقشه باید 2 سانتیمتر از لبه کاغذ فاصله داشته باشد.
شاید لزوم استفاده از کادر کمی عجیب به نظر برسد؛ اما برای کسانی که از نقشه استفاده می کنند لازم است مطمئن شوند تمام آن را در اختیار دارند.
بسیاری از نقشه های تولید شده به وسیله رایانه را می توان روی چند کاغذ کوچکتر چاپ کرد و به یکدیگر چسباند.
در چنین شرایطی، کادر نقشه نه تنها به حصول اطمینان از وجود تمام قطعات نقشه کمک می کند، بلکه منجر به سهولت در چیدن چند کاغذ در کنار یکدیگر می شود.
تایتل[2] (عنوان)
عنوان نمایش چیست؟
آیا این نقشه متعلق به نسخه خاصی از نمایش است؟
به عنوان مثال، تور آمریکا یا افتتاحیه لندن؟
اگر نقشه مربوط به یک مکان خاص است، باید این موضوع به وضوح بیان شود.
نوع ترسیم[3]
آیا نقشه شامل همه چیز است؟
یا نقشه های بیشتری از جزئیات نورپردازی اعم از نورهای داخل دکور، نورهای کاربردی یا وسایل نصب شده روی زمین نیز وجود دارند.
تاریخ و شماره نسخه
زمانی که روی طراحی نور یک نمایش کار می کنید، تغییرات متعددی رخ می دهد.
در همین راستا، بسیار مهم است که تمام افراد درگیر در فرایند طراحی نور از اطلاعات به روز و یکسانی برخوردار باشند.
هرکس که در یک نقشه تغییراتی ایجاد می کند باید این بخش از اطلاعات نقشه را نیز تغییر دهد.
اگر نقشه مزبور، پلان کف صحنه است، باید تاریخ ترسیم پلان و شماره نسخه استفاده شده را در جدول اطلاعات درج کنید.
مالکیت نقشه
همواره باید مالکیت معنوی طرح نور حفظ شود.
تمام نقشه هایی که بخشی از یک طرح را به وجود می آورند، باید از نام طراح خود برخوردار باشند.
از سوی دیگر، طراحی نور یک پرفورمنس بخشی از یک چیز بزرگتر است: تولید.
بدین ترتیب، سایر دارندگان مالکیت معنوی اثر نیز باید در نقشه مورد تایید قرار گیرند.
عواملی همچون کارگردان، سایر طراحان و شاید نویسنده و تهیه کننده.
محل اجرا[4]
کل نمایش به وسیله دیوارهای سالن محدود شده است.
درگاه ها و سایر ویژگی های معماری محل اجرا، حاشیههای فضا، وسعت فضای خارج از صحنه و پنهان از دید تماشاگران و جایگاه آن ها، تاثیر مستقیمی در اجرای طرح نور دارند.
در تئاتر پروسنیوم، محل قرارگیری تاق پروسنیوم نیز به وضوح از اهمیت خاصی برخوردار است.
در نمایشی که از زیرساخت های ماشینری سالن استفاده می کند، موقعیت های آویزان، غرفه های نقطه ای و… را دنبال کنید.
این مولفه ها نیز باید به وضوح در پلان مشخص شوند.
[1] در تئاتر اروپایی (انگلیسی زبان) از عبارت پلان نور (Lighting Plan) استفاده می کنند، در حالی که در تئاتر آمریکای شمالی از عبارت طرح نور (Lighting Plot) بهره می برند.
هر دو عبارت معمولا به یک نمای ایده آل یا شماتیک از شبکه نوری بالای صحنه اشاره دارند.
در تئاتر انگلستان واژه طرح نور را برای فهرست اشارات نوری به کار می برند.
[2] Title
[3] Drawing type
[4] Venue
