جسو با استفاده از آب تصفیه و با چسب سایز که در استودیوها ساخته یا در قالب قرص های خشک خریداری می شد ترکیب می شد. قصابی ها یا کشتارگاه ها چسب سایز را به صورت قالب ها یا برگه هایی مشخص به فروش می رساندند. سایز ماده ای قابل اعتنا بود که از لاشه بز یا خرگوش به دست می آمد. هنرمندان برای تولید آثار فاخر خود از قلم موهایی که از موی خز سفید ساخته می شد بهره می بردند. آنها به منظور نقاشی آثار بزرگ از قلم موی خوک استفاده می کردند. در این میان قلم موی خوک سفید نسبت به قلم موی خوک سیاه از محبوبیت بیشتری برخوردار بود (چنینی، 41 و 40). رنگدانه های خشک طبیعی به صورت خالص از زمین گردآوری می شدند. رنگ های طبیعی معدنی شامل سیاه، قرمز، زرد و سبز بودند و اگرچه رنگ های سفید آهکی، اولترامرین و آزوریت نیز رنگ های طبیعی به شمار می آمدند، با این حال برای استفاده نیاز به فرایندی شیمیایی داشتند. معمولا رنگ های دست ساز از داروسازان و عطارها خریداری می شدند. کسانی که این گونه رنگ ها را در شرایطی خطرناک و با صرف زمان بسیار می ساختند. بسته به فعل و انفعالات شیمیایی که با آهک انجام می شد، از رنگدانه های اصیل در نقاشی های فرسک (گچ مرطوب) و سکو (Secco) (گچ خشک) استفاده می شد. از سایر رنگ ها نیز برای نقاشی بر روی بوم یا لته های چوبی بهره می بردند. برخی رنگدانه ها در تمام شیوه ها و سطوح، قابل مصرف بودند.
غالب شناخت ما نسبت به فناوری نقاشی این دوران از کتاب راهنمای چنینی برمی آید. او در این کتاب، دستورالعمل نقاشی، تذهیب و سایر شیوه های تزیینی را ارائه کرده است. چنینی در برخی موارد نیز جزییات ساخت رنگ های دست ساز و طبیعی را نیز بیان کرده است. به عنوان مثال، می توان به فرایند تولید رنگ آبی اولترامرین در فاصله زمانی یک ماه اشاره کرد. با این حال چنینی درباره رنگی همچون ورمیلیون سکوت کرده و اظهار می دارد شیوه ساخت این رنگ بسیار پیچیده و خطرناک است. منابع وی برای ترکیب رنگدانه ها با تخم مرغ یا چسب سایز جهت نقاشی بر روی بوم در این صفحه درج شده است (چنینی، 39 – 20).
منابع رنگدانه ها از کتاب هنر (Il Libero Dell’Arte)
برای مطالعه بیشتر به کتاب تاریخ طراحی صحنه مراجعه کنید:
