اینیگو جونز، بزرگ ترین طراح صحنه انگلستان

اینیگو جونز را باید یکی از بزرگ ترین طراحان صحنه تاریخ تئاتر دانست. او هنرمندی بود که تئاتر انگلستان را در سال های پیش از ظهور شکسپیر به کمال رساند و زمینه را برای پدیدار شدن ویلیام شکسپیر مهیا کرد. اینیگو جونز (1652-1563)، معمار، طراح صحنه و هنرمندی بود که مسئولیت انتقال معماری پالادین[1] و سبک منظره تئاتر فلورانسی به انگلستان را بر عهده گرفت. او از سال 1596 تا 1604 در ایتالیا تحصیل کرد و مجددا در سال های 1613 و 1614 مدت قابل توجهی را در فلورانس گذراند. جونز پروژه‌ های ساختمانی پالادیو و سبک صحنه‌ پردازی آلفونسو پاریجی[2]، گوئیلیو[3] و دانشجویان بونتالنتی[4] بودند را از آن خود کرد.

مناظر تماشایی دربار، پیش از عصر جونز، توسط هنرمندان متعددی ابداع شده بود و عمدتا وارداتی محسوب می شدند. جونز در سال 1605، به عنوان نقشه بردار (معمار) جیمز اول[5] منصوب شد. او علاوه بر طراحی و احداث پروژه های متعدد ساختمان های سلطنتی، به اصلاح سبک نمایشی دربار نیز پرداخت. جونز با طراحی لباس، مناظر، نورپردازی و ماشینری خاص و سبک منحصر به فرد خود تاثیر بسیاری بر تصاویر نمایشی شمال اروپا برجای گذاشت. اگرچه وظایف معماری سلطنتی او در سال 1613 پایان یافت؛ اما او تا سال 1640 به عنوان صحنه‌ پرداز سلطنتی فعالیت کرد و شاگردانش به مدت یک قرن سنت او را ادامه دادند.

– خیابانی در لندن در پس زمینه. صحنه ای برای فاتحان بریتانیا[6]، طراح صحنه: اینیگو جونز، نمایشنامه از داونانت (1638).

در این دوران، فضای هنری برای دستاوردهای جونز کاملا آماده بود. آنتونی ون دایک[7] (1641-1599) در سال 1620 از انگلستان دیدن کرد و در سال 1632 تصمیم به اقامت دائمی در این کشور گرفت. او نوعی علاقمندی جدید به هنر قاره ای را به لندن آورد. پیتر پل روبنس[8] نیز چندین بار از انگلستان دیدن کرد و در سال 1626 تعدادی از آثار بزرگ او توسط دوک باکینگهام خریداری شد. از جمله نقاشان ایتالیایی که در دربار جیمز اول فعالیت می کردند، می توان به کنستانتینو دسروی[9]، گروهبان نقاش (نقاش پادشاه) دکریتز[10] و پسرش جنتیلسکی[11] اشاره کرد. در چنین فضایی، ماسک دربار، تبدیل به نهایت فخرفروشی در لباس و نماد شیک پوشی شد. بدین ترتیب، ماسک‌ ها به طرز پیچیده‌ ای به آثار جونز شباهت یافتند.

جونز در صحنه ایتالیایی خود از قاب صحنه و 4 جفت بال متحرک در شیارهای صحنه استفاده کرد. کرکره های پشتی صحنه های او از وسط جدا شده و به جوانب صحنه حرکت می کردند. یک سن گردان نیز برای تابلوهای چرخان و جلوه های جادویی مورد استفاده قرار می گرفت. این در حالی بود که سیستم قرقره بالای صحنه باعث پرواز خدایان می شد. در این دوران 5 تغییر منظره در نمایش ها رایج بود و نمایشنامه ها به وسیله رهبران ادبی نظیر جانسون[12]، بیومونت[13]، تاون سند[14]، شرلی[15] و داونانت[16] نوشته می شدند.

– ماسک اوبرون، شاهزاده پریان[17]، اینیگو جونز، کاخ اوبرون، صحنه دوم.

امروزه بسیاری از طرح های جونز همراه با توضیحات بی شماری از جلوه های منظره پردازانه آن ها باقی مانده اند. غالب تصاویر او را اسکیس هایی با قلم و تکنیک شست‌ و شو تشکیل می دهند که بیش از آن که بیانگر طرح های نهایی باشند، در قالب آثاری خام و تمام نشده جلوه می کنند. با این حال، به نظر می ‌رسد برخی از مجموعه های او که با رنگ ‌هایی قوی شکل گرفته اند، ناشی از توجه ویژه جونز به تولیدات منتخب است. از جمله آثار او می توان به ماسک ملکه های سیاهی[18] (1605) و سالماسیدا اسپولیا[19] (1640) اشاره کرد. آثار اینیگو جونز به درستی با آثار بونتالنتی در فلورانس، بورناچینی در وین و برین[20] در پاریس مقایسه می شوند. نام این طراحان در رتبه نخست طراحی صحنه هر عصر قرار دارد.

منبع: فرهنگ طراحان صحنه جهان.

فرهنگ طراحان صحنه جهان

[1] Palladian

[2] Alfonso Parigi

[3] Guilio

[4] Buontalenti

[5] James I

[6] Britannia Triumphans

[7] Anthony Van Dyke

[8] Peter Paul Rubens

[9] Constantino de’Servi

[10] De Critz

[11] Gentileschi

[12] Jonson

[13] Beaumont

[14] Townsend

[15] Shirley

[16] Davenant

[17] Masque of Oberon, the Faery Prince

[18] Queens Masque of Blackness

[19] Salmacida Spolia

[20] Berain